Als een gebruiker geen volledige kostendekkende vergoeding betaalt voor het gebruik van gemeentelijke voorzieningen of diensten, wordt dit gezien als ‘indirecte subsidie’ van de gemeente. Een voorbeeld is het verhuren van een gemeentelijke sportaccommodatie aan een sportvereniging tegen een niet kostendekkend tarief. Indirecte subsidies zijn wettelijk (dat wil zeggen op grond van de Algemene wet bestuursrecht) geen subsidies en daardoor minder zichtbaar. Deze vorm van subsidie is met de intrede van de Wet Markt en Overheid onder bepaalde voorwaarden nog mogelijk maar wel ongewenst. Daarom werken we indirecte subsidies niet verder uit in deze financieringswijzer.
Directe subsidies zijn subsidies die aan sportverenigingen of andere sportorganisaties worden verstrekt voor een bepaald doel en een bepaalde periode. Welke soorten zijn er?
- Start- en ontwikkelingssubsidies
- Basis- of instandhoudingssubsidies
- Activiteitensubsidies
- Waarderingssubsidies
Start- en ontwikkelingssubsidies
Subsidies die het opzetten van nieuwe ontwikkelingen stimuleren, of continuering van ontwikkelingen mogelijk maken, voor activiteiten met een vernieuwend karakter die aansluiten bij nieuw gemeentelijk beleid.
Een voorbeeld van een start- of ontwikkelingssubsidie is een samenwerkingssubsidie. Hierbij krijg je een financiële bijdrage om te verkennen wat de mogelijkheden zijn om samen te werken.
Er is ook een duurzaamheidssubsidie. Aanvragers krijgen een tegemoetkoming als ze investeren in duurzaamheid. Een voorbeeld hiervan is de ‘Energiemaatregel maatschappelijk vastgoed’ van de gemeente Utrecht.
Ontwikkelsubsidies worden voor de volgende doelen ingezet:
- stimuleren van projecten die bijdragen aan ontwikkeling van nieuw sportbeleid
- stimuleren van vernieuwende en innovatieve sport- en beweegactiviteiten
- ondersteunen van beweegaanbieders voor (het opleiden van) vrijwilligers en stimuleren van zelfredzaamheid van verenigingen
Basis- of instandhoudingssubsidies
Subsidies voor organisaties om reguliere basisactiviteiten uit te voeren. De gemeente vindt het noodzakelijk dat de organisatie deel uitmaakt van het voorzieningenaanbod, omdat de organisatie (bijvoorbeeld een welzijnsinstelling) een bijdrage levert aan het algemeen maatschappelijk belang.
- Exploitatiesubsidie: een exploitatiesubsidie is een subsidie in het exploitatietekort die wordt berekend op basis van (percentages van) de geraamde kosten van een organisatie (bijvoorbeeld een sportbedrijf). Dit kan bijvoorbeeld zijn in de vorm van het aanvullen van tekorten op de begroting van sportaccommodaties of de gratis uitvoering van eenmalig (groot) onderhoud.
- Investeringssubsidie sportvoorzieningen: subsidie ter ondersteuning van sportclubs bij het in stand houden en de (ver)bouw en het verbeteren van sportaccommodaties. Een investeringssubsidie kan verstrekt worden in de vorm van leningen tegen lage rente of zelfs rentevrij. Gemeente Hellendoorn heeft de ⅓ regeling waarbij zij ⅓ van de investeringskosten voor haar rekening neemt bij bepaalde sportaccommodaties.
- Garantstelling: de gemeente wil garant staan voor de investering in sportinfrastructuur. Een voorbeeld is de gemeentegarantie door de gemeente Apeldoorn.
- Basissubsidies worden voor de volgende doelen ingezet:
- Stimuleren van alle soorten van sportbeoefening en voorkomen van sportuitval (participatie, waarden en normen, sociale vaardigheden).
- Bevorderen van een gezonde actieve leefstijl (terugdringen overgewicht, vermindering motorische achterstanden, preventie sportblessures, terugdringen bewegingsarmoede).
Activiteitensubsidies
Subsidies voor eenmalige, kortdurende activiteiten, of voor activiteiten die een langere periode bestrijken. De activiteiten hebben een begin- en einddatum, zijn gericht op bepaalde doelgroepen en moeten leiden tot resultaten die in de subsidieaanvraag worden beschreven.
- Evenementensubsidie: financiële bijdrage voor de organisatie van een sportevenement. Zoals in Amsterdam, waar je een subsidie voor sportevenementen kunt aanvragen, als die aansluiten bij de gemeentelijke sportdoelstellingen.
- Activiteitensubsidies: worden voor de volgende doelen ingezet:
- Stimuleren van (opvallende) activiteiten en evenementen ter bevordering van sportbeleving.
- Stimuleren van sportstimuleringsactiviteiten.
- Stimuleren van activiteiten die bijdragen aan promotie van de gemeente.
Waarderingssubsidies
Subsidie die verstrekt wordt om bepaalde activiteiten,die beleidsprioriteiten mogelijk maken, aan te moedigen of te ondersteunen. De gemeente kan hiermee bestaande of nieuwe initiatieven die ze van belang vindt aanmoedigen of stimuleren. Een voorbeeld van zo’n initiatief is Citylab010 van Rotterdam. Hierbij is er 3 miljoen aan subsidie voor innovatieve initiatieven.
Voorbeelden uit de sport hiervan zijn;
- Een BMX fietspark
- Het inzetten van gamification bij speeltuinen en sportveldjes
- Een circulaire containerzwemschool
Andere waarderingssubsidies zijn:
- Sportstimuleringssubsidie: financiële bijdrage ter ondersteuning van activiteiten die sportstimulering tot doel hebben.
- Sportondersteuningssubsidie: denk aan scholing, vrijwilligers of verenigingsondersteuning.
- Subsidie voor maatschappelijke activiteiten: het gaat hier vaak om subsidies voor sportactiviteiten met een maatschappelijk belang die in samenwerking met andere maatschappelijke organisaties worden uitgevoerd. Deze subsidies hoeven niet onder de begroting van sport te vallen, maar kunnen ook onder andere beleidsterreinen, zoals sociaal, gezondheid en welzijn, begroot worden.
- Subsidies met impact: Om impact te behalen met een initiatief is het belangrijk om ook te sturen op deze impact. Een manier om te zorgen dat de projecten in jouw gemeente bijdragen aan jullie maatschappelijke doel is om impact gericht te subsidiëren. Hierbij geven de aanvragers van de subsidie inzicht in hoe zij bijdragen aan de gemeenschappelijke opgave van de gemeente. De aanvrager beschrijft de impact doelstellingen en maakt een verandertheorie. Hierin laat de aanvrager zien hoe het project verandering teweeg brengt. Daarnaast wordt er een activiteitenplan opgesteld die de vragen waarom, voor wie, waar en wanneer beantwoord. Vervolgens wordt de context waarin de activiteiten worden uitgevoerd in kaart gebracht. Ook maakt de aanvrager een plan hoe ze gaan meten of de beschreven verandering daadwerkelijk gaat optreden. Tot slot stelt de aanvrager een begroting op.
TIP: Wil je meer weten hoe je de impact van het sport- en beweegproject kaart brengt? Bekijk dan de Sport & Bewegen Impactwijzer.
Waarderingssubsidies maatschappelijke waarde van sport worden voor de volgende doelen ingezet:
- Stimuleren van activiteiten die bijdragen aan participatie van burgers in achterstandssituaties.
- Stimuleren van sportdeelname van specifieke doelgroepen.
- Stimuleren van de samenwerking tussen verenigingen en andere partners uit bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg, sociaal domein, kinderopvang en welzijn.
Praktijkvoorbeeld Tilburg
In Tilburg wordt sinds 2019 impactgericht gesubsidieerd in het sociaal domein. Op 12 april 2022 is er, na een evaluatie, besloten om hiermee door te gaan. Door deze manier van subsidiëren kunnen ze beter sturen op resultaten. Gemeente Tilburg wil dat alle aanvragen uiteindelijk bijdragen aan het doel; gezonde en gelukkige inwoners in Tilburg. Door het uitschrijven van de verandertheorieën wordt in kaart gebracht op welke manier de initiatieven hieraan bijdragen. Subsidieaanvragers helpt het om bewust te worden wat zij doen en op welke manier zij de meeste impact kunnen maken met hun initiatief. Dit helpt weer bij de communicatie naar externen. De aanvragers krijgen via drie sessies ondersteuning bij het proces.