Gemeenten neigen steeds vaker naar een Publiek-Private Samenwerking (PPS) bij de realisatie van een multifunctionele sportaccommodatie. Voor de sportsector is deze samenwerkingsvorm relatief nieuw. Bij een PPS wordt doorgaans één private (markt)partij betrokken bij de initiatieffase, het ontwerp, de bouw en het beheer en onderhoud. De gemeente en de private partij maken een verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De wisselwerking van publiek en privaat kan bijdragen aan een kwalitatief beter resultaat (ook op de lange termijn), een beter risicomanagement en hierdoor lagere kosten en een efficiëntere uitvoering (Sport & Gemeenten, maart 2016).
Er zijn twee verschillende vormen van PPS te onderscheiden: de alliantievorm en de concessievorm.
- Alliantie-PPS: Deze vorm is gebaseerd op een gelijkwaardig partnerschap tussen de partijen en gericht op het gezamenlijk oprichten en uitvoeren van een project.
- Concessievorm: Hierbij worden diverse onderdelen van een bouwproject door de opdrachtgever aan één opdrachtnemer opgedragen. De private partijen dragen financieel bij aan het project.
Het proces van het concessiemodel wordt aangeduid met Engelse termen en met de eerste letter afgekort: Design, Build, Finance, Maintain en Operate (DBFMO) [Bol, 2022]. Hierbij wordt ‘Operate’ niet altijd meegenomen. DBFM past vooral goed bij projecten waar keuzes in de bouw van invloed zijn op onderhoudskosten, omdat het dan dezelfde partij is die hierover gaat (lifecycle-optimalisatie). Een PPS moet aan een aantal voorwaarden voldoen, wil DBFM een reële optie worden: het moet goed mogelijk zijn om eisen te stellen voor de lange termijn en het project moet groot genoeg zijn, in verband met de complexiteit die hoort bij het sluiten van een DBFM-overeenkomst.
Hoe kan een gemeente op een interactieve manier te werk gaan? Lees meer in het stappenplan financiering sport- en beweegbeleid:
Ga naar het stappenplan.
Tip:
- Denk bij het aangaan van dergelijke constructies aan wet- en regelgeving zoals die rond de vennootschapsbelasting en het Sportbesluit waarin uitspraken worden gedaan over sport en btw.
- Lees het boek Bouwen aan maatschappelijke waarden (2019) over de spanningen die kunnen ontstaan in PPS bij het realiseren van multifunctionele sportaccommodaties.
- Er is een Reisgids DBFM(O) voor decentrale overheden waarin veel praktische informatie staat over het principe van DBFM bij aanbestedingen.
- In Vlaanderen is het ontwerp, de aanleg, de financiering én het onderhoud van meerdere kunstgrasvelden tegelijk aanbesteed via DBFM.
- Lees in dit artikel meer over Publiek Private Samenwerking voor het realiseren van sportprojecten.
- Lees dit artikel met meer uitleg over DBFM.
- Bekijk de handreiking ‘Kansen voor Publiek-Private Samenwerking bij maatschappelijk vastgoed’ voor voorbeelden van Publiek-Private Samenwerking en hun leerervaringen.
Praktijkvoorbeeld: PPS in Utrecht
In 2013 is in Utrecht na een meerjarige Publiek-Private Samenwerking een tweetal kunstgrasvelden voor Voetbalclub Faja Lobi KDS op het dak van de parkeergarage van een internationaal woonwarenhuis gerealiseerd. Dit warenhuis wilde graag uitbreiden, maar door de ligging van de voetbalclub en een nabijgelegen scoutingvereniging was dit een complexe uitdaging. Het bleek dat verplaatsing van de voetbalclub naar het dak van de parkeergarage en een verhuizing van de scouting naar een andere locatie in de stad de meeste voordelen gaf. De voetbalvereniging krijgt hiermee nieuwe velden en een nieuwe accommodatie, de scouting een locatie met meer ruimte voor watergerelateerde activiteiten en het woonwarenhuis de gewenste uitbreiding. Ook kan de gemeente de inwoners van de betreffende wijk een passend sportaanbod blijven bieden.
Het succes van deze Utrechtse PPS krijgt mogelijk navolging op andere plekken. Omnisportvereniging Zwaluwen Utrecht 1911 wil samen met de gemeente onderzoeken of zij ook sportvelden op een nieuw te bouwen parkeergarage kan aanleggen. In Roosendaal wordt de mogelijkheid overwogen om een sportveld op een van de daken in een ecologische wijk te realiseren.