Introductie
De Beweeggids is goed te gebruiken op de dagbesteding voor ouderen met (of zonder) dementie. De informatie is afgestemd op de professional en vrijwilliger zonder opleiding in sport en bewegen.
Algemene tips
Onderbreek stilzitten regelmatig, bij voorkeur eens per half uur. Op het moment dat cliënten en hun mantelzorgers door verschillende mensen regelmatig een positieve stimulans tot bewegen krijgen, is de kans groter dat (meer) bewegen een gewoonte wordt. Het creëren van draagvlak is essentieel, maar kost tijd en moeite. Geef daarom vooral niet te snel op, maar betrek mensen op de werkvloer, leidinggevenden en directie. Maak duidelijk van welke voordelen cliënten profiteren als zij meer bewegen. Laat cliënten en mantelzorgers meepraten. Begin klein, en bouw uit bij succes. Informatie over het vergroten van draagvlak vind bij Stap 1 in het Stappenplan bewegen in de Ouderenzorg, zoals het college van Erik Scherder over de relatie tussen cognitie en bewegen.
TIP: organiseer met collega’s en/of vrijwilligers een werksessie en ga samen aan de slag met het instrument Breng in Beeld uit de Starterskit. Hiermee kun je het beweeggedrag door de dag heen in kaart te brengen. Van daaruit kun je bepalen waar meer activiteit mogelijk is. Bij de stap Kennis en inspiratie vind je meer inspirerende voorbeelden.
Wees ervan bewust dat het behoorlijk verschilt wat mensen met dementie kunnen, willen en op welke manier ze aangesproken kunnen worden. Er zijn dan ook geen standaardmethoden. Probeer zelf uit te vinden wat werkt. Bekijk bijvoorbeeld de Tips om beweegmomentjes te laten slagen. Wijs mantelzorgers eventueel op de Beweeggids en de handleiding die speciaal voor hen is geschreven.
Bewegen door alledaagse activiteiten en een geschikte omgeving
Het helpt wanneer je een situatie creëert die vanzelf uitnodigt om te bewegen. Kijk hiervoor naar:
- Beweegmomentjes: tips hoe je mensen aanzet tot bewegen door ze te helpen, hen met eenvoudige oefeningen aan tafel laat bewegen en ‘trucjes’ waarmee mensen meer bewegen.
- Beweegvriendelijke inrichting: tips om de binnen- en buitenruimte zo in te richten dat het bewegen stimuleert, en informatie over spellen en materialen die je aan kunt schaffen.
Beweeguurtje
Oefenen in groepsverband stimuleert veel cliënten om mee te doen. Plan aan de hand van de oefeningen in de Beweeggids een sessie van ongeveer 45 minuten. Je merkt vanzelf of dat te lang of juist te kort is.
Wandelen
Wandelen is goed voor de conditie. Bovendien kom je buiten, wat goed is voor de botten, spieren en het immuunsysteem. Bij het onderdeel wandelen staan tips die helpen om iemand te motiveren, een veilige route te kiezen en om rust in te bouwen als dat nodig is.
Dagprogramma
Onderstaande suggesties bieden inspiratie voor een dagindeling met veel beweegmomenten. Let op: de verzorgingsmomenten van ‘s ochtends opstaan en ‘s avonds naar bed gaan zijn niet meegenomen.
- Vraag bij aankomst of de cliënt iets wil doen zodat hij/zij niet meteen gaat zitten. Bijvoorbeeld: spullen klaarzetten voor een activiteit, krant of post halen.
- Laat de cliënt meehelpen met het koffieritueel. Creëer een situatie waarbij je zo weinig mogelijk zelf doet. Doe voor of na de koffie een oefening uit de Beweeggids op of achter de stoel.
- Er zijn vast actieve huishoudelijke- of tuinklusjes die passen bij de cliënt. Klussen als opruimen, stofzuigen, terras vegen en bloemen water geven.
- Doe als groep mee met Nederland in Beweging (staand of vanuit de stoel), loop een blokje om, kies een beweegspelletje, doe samen een aantal beweegoefeningen of laat cliënten helpen met de voorbereiding van het middageten.
- Laat cliënten tijdens de lunch zoveel mogelijk zelf doen. Gebruik bijvoorbeeld een buffet zodat ze vaker opstaan om nog eens op te scheppen, of zet de pannen op tafel: het doorgeven is bewegen en een sociale handeling.
- Een wandeling na het eten is goed voor de spijsvertering. Je kunt daarnaast verschillende activiteiten stimuleren: zet bijvoorbeeld een sjoelbak neer, hang een lijst met klusjes op of doe een activiteit op muziek voor meer energie.
- Probeer ter afronding van de dag nog enkele klusjes in te bouwen.