Introductie
Als mantelzorger kun je met de Beweeggids voor mensen met dementie veel betekenen voor het welbevinden en de gezondheid van een ouder of partner. Hoe minder hulp van anderen, hoe belangrijker jouw rol.
Wees ervan bewust dat het behoorlijk verschilt wat mensen met dementie kunnen, willen en op welke manier ze aangesproken kunnen worden. Er zijn dan ook geen standaardmethoden. Probeer zelf uit te vinden wat werkt. Bekijk bijvoorbeeld de Tips om beweegmomentjes te laten slagen.
Bewegen door alledaagse activiteiten
Het helpt wanneer je een situatie creëert die uitnodigt tot bewegen. Bekijk hiervoor:
- Beweegmomentjes: tips die je direct of in aangepaste vorm kunt gebruiken.
- Beweegvriendelijke inrichting: het herinrichten van het huis gaat vaak wat ver. Maar kijk of je in de tuin of in de omgeving wat aan kan (laten) passen zodat jouw partner/ouder wordt gestimuleerd om klusjes in de tuin te doen of meer wil wandelen.
- Bij ‘beweegvriendelijke inrichting’ vind je ook organisaties die niet al te dure beweegspellen en apparatuur verkopen die je thuis in kunt zetten.
Soorten oefeningen
De meeste oefeningen kosten weinig tijd. Kies oefeningen die je veilig kunt doen. Bij elk thema in de Beweeggids wordt uitgelegd wat het belang ervan is. Vraag je je af wat nog veilig is, overleg dan met de thuiszorg of eventueel een fysiotherapeut. Het hangt van je zorgverzekering af of je een fysiotherapeut zelf moet betalen. Oefen eventueel eerst met iemand anders.
Maak oefeningen leuk
Niet iedereen vindt oefeningen leuk. Maar wanneer men er plezier in heeft, gaat het makkelijker. Pas de oefeningen aan op wat iemand leuk vindt. Bekijk tips om beweegmomentjes te laten slagen, bv:
- Doe zelf mee en maak er een ritueel van op een vast tijdstip.
- Zet muziek aan: kies bekende muziek waarbij je kunt meezingen. Lees op Alzheimer Nederland meer over de effecten die muziek kan hebben.
- Afhankelijk van wat iemand prettig vindt: doe zo veel mogelijk dezelfde oefeningen of verander steeds wanneer er juist afwisseling gewenst is.
- Blijf herhalen waarom iets leuk en vooral belangrijk is.
Algemene tips
- Wandelen is goed voor de conditie. Bovendien kom je buiten, wat goed is voor de botten, spieren en het immuunsysteem. Bij het onderdeel wandelen staan tips die helpen om iemand te motiveren, een veilige route te kiezen en om rust in te bouwen als dat nodig is.
- Laat iemand met dementie zoveel mogelijk zelf doen, ook al kost het meer tijd. Met zo min mogelijk ondersteuning, maar uiteraard wel veilig. Vraag hierbij eventueel de hulp van een ergotherapeut. Een ergotherapeut adviseert wat veilig mogelijk is in jouw huis. Ergotherapie wordt voor een aantal uur vergoed door de basisverzekering, al gaat het wel ten koste van het verplicht eigen risico. Neem zelf contact op met een ergotherapeut of via de huisarts.
- Laat familie, vrienden, of zorgverleners meedenken wat je kunt aanpassen en zet hen in om ook samen te gaan bewegen.
- Sommige mensen nemen adviezen om meer te bewegen beter aan van iemand die minder dicht bij hen staat, zoals een arts. Overleg met deze personen of zij dit met de persoon met dementie willen bespreken.
- Wijs anderen op de Beweeggids: hebben zij behoefte aan achtergrondinformatie, dan helpt de Beweeggids hen op weg.
Voorbeeld: hoe kan een dag er uit zien?
Onderbreek stilzitten regelmatig, bij voorkeur eens per half uur. Laat iemand zelf meehelpen bij functionele beweegmomentjes: aankleden, verplaatsen naar kamer en toilet, maken van de lunch, planten water geven en andere huishoudelijke klusjes. Zie hier een voorbeeld hoe langdurig zitten kan worden onderbroken, dit voorbeeld bestrijkt de hele dag en is daarmee vooral gericht op samenwonende partners. Ben je een niet samenwonende mantelzorger, selecteer dan tips die haalbaar en van toepassing zijn.
- Opstaan: Doe oefeningen op de rand van het bed, zoals flexibiliteitsoefeningen.
- Koffietijd: Zet muziek aan en doe een kwartiertje oefeningen. Kies vandaag bijvoorbeeld voor 2 oefeningen beenspieren + 2 oefeningen balans en morgen weer iets anders. Maak gebruik van de tips om oefeningen zwaarder of langer te maken.
- Lunch: Doe zo’n 5 minuten flexibiliteitsoefeningen voordat jullie gaan eten.
- Middag: Maak een wandeling.
- Avondeten: Voor het eten een paar keer extra opstaan uit de stoel om sterke benen te houden.
- Bedtijd: Doe nog een flexibiliteitsoefening net voor het naar bed gaan, zoals uitrekken.
Is iemand afhankelijk van een rolstoel, maak dan meer gebruik van de verschillende oefeningen die zittend uitgevoerd kunnen worden. Voor wat langere oefeningen kies je een serie van Bewegen op de stoel.