Hoe richt je de openbare ruimte zo in, dat mensen met een visuele beperking hem ook veilig en makkelijk kunnen gebruiken? Waarom is dat eigenlijk belangrijk voor deze groep? Welke laagdrempelige aanpassingen kun je doen als ontwerper? En welke juiste niet? Bekijk onze tips.
Wat is een visuele beperking?
- Slechtziendheid (een gezichtsscherpte tussen 5-30%), blindheid (een gezichtsscherpte onder de 5%) en kleurenblindheid (problemen met kleurwaarneming) zijn visuele beperkingen (bron: Accessibility/Bartiméus).
- Slechtziend- en blindheid kan aangeboren, erfelijk of op latere leeftijd ontstaan, en heeft verschillende oorzaken: er kan iets mis zijn in de ogen, in de oogzenuw of in de hersenen (bron: Bartiméus).
Hoe groot is deze groep?
- Nederland telt ongeveer 300.000 mensen met een visuele beperking, waarvan ongeveer 200.000 mensen (ernstig) slechtziend zijn en ongeveer 50.000 blind zijn.
- Ongeveer 85% van de mensen die blind of slechtziend is, is 50 jaar of ouder. Een visuele beperking komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen dan bij mannen (bron: Oogfonds).
- Daarnaast heeft 8% van de mannen en 0,5% van de vrouwen een vorm van kleurenblindheid.
- Ook zijn er ongeveer 4.000 mensen in Nederland die doof én blind zijn (bron: Helen Keller Stichting).
- In 2021 voldeed 33% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder met een visuele beperking aan de beweegrichtlijnen (bron: Sporten en bewegen in cijfers).
Hoeveel inwoners die (kleuren)blind of slechtziend zijn telt jouw gemeente?
Wat ervaren (kleuren)blinden en slechtzienden in de openbare ruimte?
- Voor blinden en slechtzienden zijn inrichtingselementen in de openbare ruimte – zoals bankjes, bloembakken en reclameborden – lastige obstakels.
- Concepten zoals Shared Space, waarbij traditionele markeringen zoals oversteeklichten ontbreken, worden door blinden en slechtzienden vaak als onveilig ervaren (bron: Koninklijke Visio).
- Slechtzienden hebben vaak meer licht nodig om hetzelfde waar te nemen als mensen zonder een visuele beperking. De mate van verlichting en het contrast in de buitenruimte zijn daarom erg belangrijk voor deze groep om zich veilig te kunnen oriënteren en bewegen.
Hoe ervaren inwoners die (kleuren)blind of slechtziend zijn de openbare ruimte in jouw gemeente, en in welke buurten zijn aanpassingen het meest wenselijk?
Wat levert meer buiten bewegen op?
- Vooral kinderen die vanaf hun geboorte blind- of slechtziend zijn, hebben een achterstand als het gaat om het aanleren van bewegingen zoals omrollen, grijpen, kruipen, staan en lopen.
- Een duidelijke en voorspelbare omgeving maakt buiten bewegen een stuk veiliger voor hen, zodat ze hun beweegvaardigheden kunnen leren en verbeteren (bron: Bartiméus).
- Dagelijkse handelingen kosten mensen die blind of slechtziend zijn meer energie. Bewegen helpt om de energiebalans te verbeteren en zorgt ervoor dat deze groep fitter in het leven staat (bron: van den Berg).
Lees meer:
- Factsheet ‘Sporten en bewegen voor mensen met een visuele beperking’
- Artikel De kracht van aangepast sporten
- Samenwerkingsverband Zichtbaar Sportief zet zich in om sportparticipatie onder blinden en slechtzienden te verhogen.
Hardware, software en orgware voor mensen met een visuele beperking
Klik op onderstaande afbeeldingen voor ontwerptips (hardware), meer informatie over hoe je bewegen bij (kleuren)blinden en slechtzienden kunt stimuleren (software) en hoe je (kleuren)blinden en slechtzienden beter kunt betrekken bij het inrichten van de openbare ruimte (orgware).
