Je hebt bewegen… en bewegen
Bewegen voor ouderen, woonachtig in een woonzorginstelling (of aanleunend), is op verschillende manieren mogelijk. Mede ingegeven door de mogelijkheden op lichamelijk en psychisch vlak. Het is ook belangrijk om te kijken hoe bewegen (meer) ingezet kan worden om langer zelfstandig activiteiten in en om het huis te kunnen blijven doen of wellicht weer meer dingen te gaan doen (winst!). Hoe bewegen ingezet wordt kan dus een grote invloed hebben op kwaliteit -en dus ook plezier van leven.
Bewegen kan om verschillende redenen ingezet worden
Bewegen voor ouderen kan ingezet worden voor een stukje dagbesteding of recreatie. Zeker wanneer je naar de effecten kijken dan is bewegen juist ook met een doel in te zetten. Denk hierbij aan bewegen ter ontspanning,
voor het weer soepel maken van (stijve) spieren en gewrichten. Met bewegen kun je ook naar een doel werken: het weer zelfstandig eten of zelfstandig opstaan en een stukje lopen. Bedenk hierbij dat je achteruitgang van dagelijkse handelingen kunt voorkomen of vertragen.
Bewegen heeft ook een sociaal aspect. Door groepsactiviteiten komen de bewoners makkelijker met elkaar in contact. Het samen plezier hebben, samen ‘zweten’, het bewegen ervaren brengt het gesprek makkelijker op gang na de les. Hierdoor voelen mensen zich minder eenzaam.
De onderstaande verdeling in vier vormen van bewegen is een voorbeeld vanuit welke manier je bewegen in kunt zetten. Deze verdeling geeft goed weer hoe bewegen ingezet kan worden en welke beweegprogramma’s daar specifieke voor ontwikkeld zijn of beweegactiviteiten die daar goed bij passen.
Recreatief bewegen: Bewegen voor plezier en ontspanning
Bewegen om je lekker te voelen. Om alleen of met anderen er eens uit te gaan. Een doel is ontspanning. Een ander doel is het tegengaan van eenzaamheid, met andere mensen in contact komen.
Recreatief bewegen biedt heel veel kansen om ouderen te laten bewegen. Recreatief bewegen gaat uit van ontspanning, plezier, is laagdrempelig en vaak in groepsverband. Het aanbod in recreatief bewegen is ook heel divers. Je kunt hier zelf ook heel creatief zijn met materialen, met muziek, op de stoel of in het water. Denk aan: wandelen, spelletjes aan tafel, muziek maken, bewegen op muziek, Tovertafel, Buiten-komt-voorbij-fiets, een beweegtuin, moestuinieren, jeu de boules. En je kunt dat ook nog geschikt maken voor ieders wens, want niet iedereen kan nog hetzelfde: de een loopt nog kilometers, de ander maar 100 meter. Recreatief bewegen heeft nog andere voordelen: vaak kun je in groepen tegelijk werken. En je kunt gemakkelijk vrijwilligers vinden.
Functioneel bewegen: Dagelijkse handelingen zelf doen 
Bewegen door Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL-activiteiten) zelf te laten uitvoeren. ADL gaat over alles wat je kunt doen op een dag: van je zelf verzorgen tot zelfstandig eten, van huishouden tot koken (Huishoudelijke Dagelijkse Levensverrichtingen – HDL).
Functioneel bewegen biedt veel mogelijkheden om mensen die nauwelijks bewegen toch nog iets te laten doen. En we weten dat elke beweging, hoe klein ook, beter is dan niet bewegen.
Ook functioneel bewegen kan groepsgewijs gebeuren, bijvoorbeeld met een paar mensen de was opvouwen of met 2 bewoners de tafel dekken. Bij de persoonlijke verzorging is ook veel activering mogelijk. Hiermee ondersteun je de bewoner bij het wassen en aankleden i.p.v. dat je het helemaal overneemt. Betrek hierbij ook de mantelzorgers. Stimuleer hen om hun dierbare ook zo veel mogelijk zelf te laten doen. Meer weten over functioneel trainen: MBvO functioneel trainen van VML Nederland
Preventief bewegen: om achteruitgang te voorkomen
Bewegen kan met een preventief doel worden ingezet. Bijvoorbeeld om vallen te voorkomen, langer zelfredzaam of minder eenzaam te zijn. Hier bestaan specifieke beweegprogramma’s of –cursussen voor. Deze beweegprogramma’s worden meestal door paramedici (fysiotherapeut) of speciaal opgeleide beweegdocenten gegeven.
Denk hierbij aan In balans, Silverfit, MBvO gymnastiek, ook wandeltraining kan hierin meegenomen. Dit gaat dan wel om wandeltraining op maat. Een keer een blokje om is niet direct preventief (tenzij je het dagelijks en met een opbouw doet).
Therapeutisch bewegen
Bewegen binnen een behandel- of revalidatietraject onder begeleiding van paramedici (fysiotherapeut). Therapeutisch bewegen wordt vaak ingezet bij (het oplossen van) een klacht. Bewoners worden individueel begeleid bij het oplossen van de klacht, hier wordt regelmatig gebruik gemaakt van fitness-toestellen.
