Hardware

Hier vind je de beste ontwerptips voor een dementievriendelijke inrichting van de openbare ruimte.

Creëer duidelijke brede looppaden.
Zorg voor zo min mogelijk hoogteverschillen.
Plaats voldoende zitplaatsen als rustpunten. Zorg dat deze zitplaatsen makkelijk herkenbaar zijn als zitplaats, en geen abstracte of afwijkende vormen en kleuren hebben.
Zorg voor voldoende verlichting. Vermijd extreem felle lichten en donkere schaduwen. (bron: samendementievriendelijk.nl)
Gebruik de juiste kleuren en creëer duidelijke contrasten. Wanneer bijvoorbeeld de stoep en straat verschillende kleuren hebben, wordt het verschil hiertussen duidelijker opgemerkt. Voorzie ook trappen van een kleurmarkering op de treden, kleur contrasterende leuningen en een waarschuwingsmarkering onder en bovenaan de trap (bron: samendementievriendelijk.nl; Lieftink Advies & K&E Advies).

Zorg dat herkenningspunten goed zichtbaar zijn, zoals de kerktoren, historische gebouwen en standbeelden. Vooral op kruispunten draagt dit bij aan oriëntatie.
Zorg voor goede bewegwijzering. Met letters en afbeeldingen die groot genoeg zijn en in goed contrast met de achtergrondkleur. Gebruik herkenbare logo’s en symbolen. Geef ook duidelijk aan waar uitgangen en (openbare) toiletten zijn.
Plaats een informatiebord – met bijvoorbeeld een plattegrond – bij de ingang van een park, plein of winkelzone. Let erop dat er ook contrast is tussen de informatie- en bewegwijzeringsborden en de plek waar het bord gemonteerd wordt. (bron: samendementievriendelijk.nl; Lieftink Advies & K&E Advies)

Plaats zo min mogelijk obstakels op de route (borden, brievenbussen, reclamedisplays). En zet niet te veel verkeersborden dicht bij elkaar, dit is verwarrend.
Voorkom slecht onderhouden en doodlopende paden. Gras tussen de tegels wordt soms verward met een grasveld waardoor mensen niet meer weten hoe verder te gaan.
Voorkom teveel afwisseling van zon en schaduwplekken op de route. Dit is onrustig voor de ogen. Hetzelfde geldt voor drukke patronen op de grond en reflecterende oppervlakken.
Gebruik geen gekleurde stoeptegels – die scheppen verwarring – of donkere tegels, want die worden gezien als gaten in de stoep. (bron: samendementievriendelijk.nl; Lieftink Advies & K&E Advies)

Welke van bovenstaande maatregelen kun je alvast laagdrempelig doorvoeren?

In Groningen is een dementievriendelijk pad ontwikkeld tussen het Odensehuis voor mensen met dementie en de plaatselijke supermarkt. In Amsterdam-Zuid is ook een boodschappenroute gemaakt tussen het Odensehuis en het winkelgebied aan de Stadionweg. Zo kunnen bezoekers van het Odensehuis langer zelfstandig de weg naar de winkels vinden.
In Zemst (België) bestaat een dementievriendelijk buurtpad dat bewoners van rusthuis Releghem uitdaagt tot een actieve wandeling. Deze route is geheel rolstoeltoegankelijk en bevat tips over dementie, foto’s van vroeger en nu en diverse beweeg- en beleeftoestellen om diverse zintuigen te stimuleren (foto’s via Het Laatste Nieuws):

In Dronten is een gehele straat dementievriendelijk gemaakt. De straat ‘de Oost’ – die loopt vanaf een verzorgingstehuis naar een winkelcentrum – is aangepast naar de wensen van inwoners met dementie. Zij hebben hun wensen en behoeften via een vragenlijst doorgegeven aan de gemeente. De gemeente heeft vervolgens minder borden langs de weg geplaatst en een aparte fietsstrook, duidelijke oversteekpunten en vier rustplekken met felgroen gekleurde bankjes aangelegd. Lees meer op de website van Omroep Flevoland.
In Weesp is een verpleeghuis de Hogeweyk gebouwd als een echte dementievriendelijke wijk met straten, pleinen, steegjes en een park. Het gaat om 23 woningen waar 6 tot 7 mensen met dementie wonen die zelf naar buiten kunnen en boodschappen doen (foto’s via Vivium Hogeweyk):

Dit artikel beschrijft hoe je de openbare ruimte beweegvriendelijk inricht voor mensen met dementie.
Naar buiten – handboek dementie en openbare ruimte geeft do’s en don’ts voor een dementievriendelijke inrichting van de openbare ruimte.
Uit Australië komt de ‘toolkit Age and dementia friendly streetscapes’, met tips over ontwerp en onderhoud van infrastructuur.
Uit Schotland komt de ‘Dementia and the outdoors guidance note’ die inzoomt op voetpaden en wandelomgevingen met beschrijvingen van de belangrijkste principes.
Uit Engeland komt de ‘dementia-friendly sport and physical activity guide’, met o.a. een checklist om verschillende aspecten van de fysieke omgeving dementievriendelijk te maken. Ook worden er voorbeelden beschreven.