Belangrijkste kenmerken
-
- Om te voorkomen dat inwoners geen gebruik gaan maken van voorzieningen van omliggende gemeenten
- Eenvoudig in te stellen
- Relatief inflexibel systeem
- Valt onder de uitzonderingsregel die geldt voor de overheid als economische activiteiten in het algemeen belang worden uitgevoerd of als zij staatssteun geeft
Best practices
Valkenswaard
In 2013 onderzocht Gemeente Valkenswaard de mogelijkheden voor een nieuw tarievensysteem. De gemeente koos hierbij voor de volgende uitgangspunten:
- Transparantie en eenvoud
- Het leveren van een positieve bijdrage aan sportdeelname
- Het vergroten van de toegankelijkheid
- Kostprijs gerelateerde tarieven
Er werd een grondige analyse van alle bestaande sportaccommodaties en de dekkingspercentages van de opbrengsten gemaakt. Ook maakte de gemeente een analyse van de tarievensystemen van de omliggende gemeenten. Het bleek dat Valkenswaard vooral in de buitensport gebruik maakte van een gecompliceerd en veelzijdig tarievensysteem met veel verschillen tussen verenigingen en gebruikers.
In het nieuwe tarievensysteem dat is gekozen, wordt uitgegaan van een normtarief per voorziening. Het tarief van een voorziening is per jaar bepaald en hangt af van de kostprijs van de voorziening. Ze onderscheiden twee soorten tarieven: een verenigingstarief en een commercieel tarief. Derden/Commerciële partijen kunnen voorzieningen gebruiken, maar tegen apart gemaakte afspraken.
Baarn
In 2011 heeft Gemeente Baarn besloten om over te stappen van een beleid dat was gebaseerd op historische ontwikkelingen tot een systeem op basis van integrale kostenberekening. In dit systeem betaalde altijd een gebruiker per uur, waarbij de prijs per uur afhing van de tak van sport, teamaanduiding (bijvoorbeeld jeugdcategorieën goedkoper), geslacht (bijvoorbeeld damesvoetbal goedkoper) en het soort gebruik (bijvoorbeeld onderwijs goedkoper). Elk jaar werden de tarieven vervolgens stapsgewijs verhoogd.
Vanuit de gemeenteraad werd gevraagd onderzoek te doen naar een minder complex systeem met een evenrediger verdeling in kosten tussen gemeente en gebruiker. Ter ontwikkeling van het nieuwe beleid zijn de volgende stappen gemaakt:
- Het huidige beleid is geïnventariseerd en geanalyseerd. De bestaande accommodaties, gebruikers en subsidie- en tarievenstructuren zijn in kaart gebracht en per accommodatie is een kosten-baten analyse gemaakt.
- Er is een benchmarkanalyse gemaakt van zeven nabij liggende gemeenten, welke tarievenstructuur zij gebruikten en hoe zij hiertoe kwamen.
- De belangrijkste voor- en nadelen van verschillende varianten zijn geformuleerd en deze besproken met groepen gebruikers van de accommodaties om hun mening te vragen.
Op basis van al deze input heeft de gemeente vervolgens gekozen voor een tarievenbeleid op basis van een dekkingspercentage van de kostprijs. De gebruikers blijven per uur betalen, maar het tarief is nu gebaseerd op een percentage van de daadwerkelijke kosten van de accommodatie.
Context
Als een gemeente de tarieven afstemt op de tarieven in de omliggende gemeenten, zijn ze eenvoudig en gemakkelijk vast te stellen. Op deze wijze kan worden voorkomen dat inwoners van de eigen gemeente op grond van financiële overwegingen gebruik gaan maken van voorzieningen van buurgemeenten.
Maar op basis van de tarieven in omliggende gemeenten kan eigenlijk geen objectieve vergelijking gemaakt worden, omdat plaatselijke factoren verschillen. De relatie tussen eigen beleid en de tarieven ontbreekt. De gemeente kan prijsstijgingen (investeringen) niet doorberekenen aan de eindgebruikers en tekorten kunnen mogelijk oplopen. Er kan zelfs een status quo ontstaan, waarbij niemand meer een tariefswijziging doorvoert om maar niet de regionale binding te verliezen.