Een beweegvriendelijke omgeving (BVO) is een leefomgeving die mensen faciliteert, stimuleert en uitdaagt om te bewegen, spelen en te sporten. Denk bij bewegen onder andere aan verplaatsen, ontmoeten en recreëren. Binnen een beweegvriendelijke omgeving onderscheiden we actief verplaatsen (zoals lopen en fietsen naar werk), recreatief bewegen (zoals buiten spelen of wandelen) en sportief bewegen (zoals mountainbiken of hardlopen).
Deze definitie van een beweegvriendelijke omgeving is nadrukkelijk breder dan alleen de fysieke omgeving en voorzieningen (hardware). Het gaat ook om de activiteiten (software) en de organisatie (orgware). Een goed geasfalteerd fietspad door een bos is immers niet beweegvriendelijk als een gebruiker het fietspad niet gebruikt, omdat men het niet veilig vindt.
Als gelegenheid, georganiseerd aanbod en het proces achter het zichtbare aanbod op elkaar zijn afgestemd, kan beweeggedrag gemaximaliseerd worden. Dit wordt weergeven als het middelste vlak in onderstaande figuur.
Waarom een beweegvriendelijke omgeving?
Er is onderzoek gedaan naar de argumenten voor een beweegvriendelijke omgeving. Je vindt een beknopte versie hieronder en een uitgebreide versie op deze productpagina.
- Fysieke gezondheid: stimuleert sport en beweging voor betere conditie en motoriek.
- Mentale gezondheid: bevordert welzijn en mentale gezondheid.
- (Motorische) ontwikkeling: ondersteunt kindontwikkeling via bewegen, leren, en spelen.
- Preventie chronische ziekten: helpt ziekten zoals obesitas te voorkomen door meer beweging.
- Actieve mobiliteit: vergroot actieve verplaatsing door aantrekkelijke wandel- en fietsroutes.
- Veiligheid: stimuleert beweging in een (verkeers)veiligere omgeving.
- Klimaatadaptatie: ondersteunt klimaatdoelen door het aanwezige groen en blauw.
- Schoner (leef)milieu: bevordert minder vervuiling door actieve mobiliteit.
- Leefbaarheid & sociale cohesie: verhoogt leefbaarheid en sociale verbinding en vermindert criminaliteit.
- Leeftijdsvriendelijk: biedt gezonde ruimte met voorzieningen voor jong en oud.
- Vestigingsklimaat: versterkt aantrekkelijkheid en bereikbaarheid van de omgeving.
Wat zijn de uitgangspunten van een beweegvriendelijke omgeving?
- Een omgeving met voorzieningen (plekken) in een inclusieve openbare ruimte waar alle mensen kunnen spelen, bewegen, sporten, ontmoeten en zich verplaatsen.
- Een omgeving waarin gebruikers worden gestimuleerd (bijv. door interventies, campagnes, beweegapps en activiteitenaanbod) te spelen, te sporten en zich actief te verplaatsen.
- Een omgeving waar een activiteitenaanbod is gekoppeld aan de voorzieningen, zodat die duurzaam gebruikt worden.
- Een omgeving die schoon, heel, veilig, toegankelijk en uitdagend is (ingericht).
- Een omgeving die tot stand is gekomen vanuit urgentie bij de gebruiker(s) en door samenwerking tussen publieke en private partijen.
- Een omgeving die is toegepast en afgestemd op het juiste schaalniveau.
Bronvermelding
- Slinger, J., Dessing, D., Engbers, L.H., Klauw, D. van der, Ploeg, K. van der, Weerd, M. van der, & TNO (2014). Onderbouwing van argumenten voor een beweegvriendelijke omgeving.
- Hoyng en Van Eck (2021), Het BVO Model.
- Hoyng en Van Eck (2021). Whitepaper Speel, ren, fiets, skate, zwem, sup en bewandel… de route naar een beweegvriendelijke omgeving.
