Monitoring en evaluatie zijn aanvullend. Monitoring betekent het doen van metingen tijdens de uitvoeringsfase van het beleid. In een monitor worden systematisch, op vooraf vastgestelde momenten of intervallen, bepaalde zaken gemeten om deze te volgen of te bewaken zodat eventuele veranderingen zichtbaar worden. Als veranderingen of afwijkingen vroegtijdig gesignaleerd worden, kan het beleid eventueel tijdig worden bijgestuurd. Bij evaluatie is er sprake van een systematisch en doelgericht proces van verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie met als doel de waarde van een resultaat of proces te bepalen. Als de meetresultaten van monitoring en evaluatie worden vergeleken met die van andere, vergelijkbare organisaties gaat het om benchmarking.
Verschillen tussen monitoring en evaluatie
| Monitoring | Evaluatie | |
|---|---|---|
| Definitie |
Monitoring is het systematisch meten, op vooraf vastgestelde momenten of intervallen, van bepaalde condities met als doel deze te volgen of bewaken zodat veranderingen zichtbaar worden. |
Evaluatie is een systematisch en doelgericht proces van verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie met als doel de waarde van een resultaat of proces te bepalen. |
| Frequentie |
Continu proces, voor signalering van veranderingen en knelpunten. |
Periodiek op het einde en eventueel als nulmeting bij de start van de periode waarbinnen de (tussentijdse) doelen moeten worden bereikt. |
| Vragen |
Vragen beantwoorden over wat, waar, wanneer, hoeveel? |
Vragen beantwoorden over hoe en waarom? Vergelijking van monitoringsgegevens met (tussentijdse) doelen. |
Bij evaluatie is er onderscheid te maken tussen proces- en effectevaluaties. Met een effectevaluatie wordt er gekeken naar de gewenste opbrengsten van het beleid: worden doelen behaald en wat zijn eventueel neveneffecten? Hiervoor is het van belang om inzicht te hebben in de beginsituatie en vervolgens ook een eindmeting en eventueel een of meerdere tussenmetingen te doen. Een procesevaluatie geeft inzicht in de onderliggende processen: is het uitgevoerd volgens plan en wat zijn sterke en zwakke punten in de uitvoering? Inzicht in het proces helpt om te begrijpen waarom je bepaalde effecten hebt gevonden en om te leren wat er volgende keer beter kan. Proces- en effectevaluaties hebben daarmee een verschillend doel, maar zijn een goede aanvulling op elkaar.
Ga naar 'Stap 1 Keuze voor monitoring en evaluatie'
