Als eerste stap in het monitoren en evalueren van het sport- en beweegbeleid is het goed dat je de volgende vragen beantwoordt: Waarom monitoren en evalueren? Welke informatiebehoefte is er? Wat wordt al gedaan?
Het doel van monitoring en evaluatie
Wat wil de gemeente bereiken in de (verre) toekomst met sport en bewegen als doel en/of als middel? De gemeentevisie is meestal uitgewerkt in strategieën en concrete doelstellingen en wordt geoperationaliseerd in uitvoeringsbeleid en activiteiten (zowel burgerinitiatieven als gemeentelijke activiteiten). Essentieel is dan om met enige regelmaat de balans op te maken: hoe staat het met het verwezenlijken van deze doelstellingen?
Bij het starten met monitoring en evaluatie is het goed de aanleiding vast te stellen en te beschrijven. Licht het vertrekpunt toe met motieven en heldere beleidsdoelstellingen en bepaal wat wel en wat niet wordt gemeten. De hoofdvraag bij deze afweging is: welke informatiebehoefte is er en waarvoor wordt de informatie gebruikt? Is het primair doel, verantwoorden, leren, enthousiasmeren of vergelijken (Platform 31, 2018)?
Hierbij gaat het bijvoorbeeld om:
- Verantwoording van de doelmatigheid van beleid, kosteneffectiviteit of doeltreffendheid.
- Leren waarom iets wel of niet werkt. Bijvoorbeeld waarom een bepaalde aanpak wel of niet succesvol was.
- Vergelijken van verschillende groepen mensen, wijken of de situatie voor en na een aanpak.
- Enthousiasmeren om de (ervaren) meerwaarde van een aanpak aantoonbaar te maken op kleine schaal.
Evalueerbare doelstellingen
Nadat antwoord is gegeven op de vraag ‘Waarom?’ is het van belang vast te stellen of monitoren en evalueren wel uitvoerbaar is. Zijn de strategische doelstellingen, die voortvloeien uit de in de (kader)nota geformuleerde visie, te vertalen in concrete, evalueerbare doelstellingen? Idealiter is bij het opstellen van beleidsdoelstellingen al rekening gehouden met monitoring en evaluatie. Zijn de doelstellingen geformuleerd volgens bijvoorbeeld SMART-richtlijnen, zodat ze kunnen worden geëvalueerd? Als dat niet zo is, moeten ze alsnog expliciet worden gemaakt. De doelstellingen moeten zodanig specifiek, meetbaar en tijdsgebonden geformuleerd zijn, dat duidelijk wordt welke beleidsprestaties en -effecten moeten worden bereikt. Zie voor SMART-doelen ook de Beleidswijzer Sport en Bewegen: p36
Lokaal beschikbare monitoring- en evaluatie-instrumenten
Het is zinvol om een goed beeld te hebben van de monitoring- en evaluatie-instrumenten die lokaal al gebruikt worden. Inventariseer welke enquêtes, monitors, databestanden, procesevaluaties et cetera op gemeentelijk niveau al bestaan. Bekijk vervolgens of deze bronnen alle benodigde informatie bevatten of dat aanvullingen nodig zijn. Denk hierbij aan gemeentelijke enquêtes, gegevens van sportaanbieders (bijvoorbeeld ledenaantallen in het kader van het subsidie- en tarievenstelsel), bezettingsgraden van (sport)accommodaties, en GGD-monitors. Probeer zoveel mogelijk te voorkomen om nieuwe meetinstrumenten in te zetten die overlap geven met bestaande instrumenten. Let op: vanwege privacywetgeving, kan alleen geanonimiseerde of metadata van andere instrumenten gebruikt worden.
Ga naar 'Stap 2 Randvoorwaarden'
